Gujarat kite industry - How a visionary leadership transformed a cottage activity into a vibrant business ?


One of the criticisms often levelled against the BJP Prime Ministerial candidate is that he is for “big businesses” and interested only in promoting “corporate capitalism.” It is not just the opposition parties and the NGOs with vested interests, but also some of the high-profile intellectuals and the “secular” academics like the Principal of the St. Xavier’s College, Mumbai who are questioning the Gujarat model of development. But these criticisms do not appear to be based on facts. In this connection, I would like to place on record our experiences with the Gujarat Chief Minister during 2003-04 on his initiatives to develop the kite industry coming under the unorganized sector.   

We are involved in studying the local industries and businesses in Tamil Nadu since the mid-1990s. Our activities got expanded to other states with the formation of the Swadeshi Academic Council (SAC) during 2001. Shri.S.Gurumurthy, the eminent thinker and economist was the Chairman of its Advisory Committee with reputed academicians such as Dr.K.Kualandaivelu, the then Chancellor of Avanashilingam Women University, Coimbatore guiding the activities. One of our main objectives was to recognize and assist the local industries and businesses that contribute a lot to the economy, but remain neglected by the system.  

During the fourth quarter of 2003, the Gujarat Chief Minister invited the SAC for consultations to promote the kite industry. It was a rare invitation as the smaller businesses in the unorganized sector normally do not get the attention of the higher officials, leave alone the head of the Government. A four member team led by Shri.S.Gurumurthy visited the state to understand the issues and formulate strategies. Discussions were held with the higher officials and concerned authorities of the Government. As a part of the overall agenda for the development of the industry, the SAC suggested to the Government to carry out a survey of the industry covering various aspects to understand its background in detail.

The survey was carried out by three leading consultancy agencies,   namely Gujarat Industrial and Technical Consultancy Organisation (GITCO), ORG Centre for Social Research and the Institute of Environment and Social Development in nine different areas in the state where the kite activities were concentrated.

Later the SAC prepared a concept note on the kite industry and the international kite festival 2004, which was circulated to all concerned. The SAC advised the Government to work out the agenda for the kite festival and the kite industry in two stages. For this purpose, it was suggested to organize a workshop involving the various stakeholders of the industry to facilitate interactions among them and generate ideas for development. Soon a day long workshop was organized by the Gujarat Government in association with the SAC during December 2003.

The Chief Minister inaugurated the workshop in which the entire spectrum of the kite industry representing multiple interests participated. Those present on the occasion included the Ministers, the Chief Secretary to the Government and the Chairman of the National Minorities Development and Finance Corporation. During his address, Narendra Modi announced that the Government would undertake all the necessary initiatives to transform the industry and take the business to the higher levels.  He mentioned that a comprehensive policy with a specific time frame would be framed for the economic development of the craftsmen.

Then there were three technical sessions covering different aspects of the kite industry. Experts and administrators with necessary experience in the relevant fields were invited as resource persons. The first session discussed the issues connected with the up-gradation of the industry, designing of kites, problems related to the raw materials and improvement of the skills of craftsmen.  Dr.Sky Marrison, the noted designer and kite expert from Canada, spoke on design innovations to make the kites exportable with eco-friendly approach. The economics of paper used in kite industry and thread manufacturing along with the feasibility for producing papers and bamboos required for kite making were covered later.  

Issues relating to advertising and marketing of kites were taken up in the second session. Professionals representing relevant fields from organizations such as Mudra Institute of Communication and Institute of Environment and Social Development, besides the representatives of the manufacturers and Citizens Council presented their views.

The third session dealt with issues connected to the financing aspects of kite industry. SAC presented the integrated action plan for development of the industry. The Managing Director of the Gujarat Women Economic Development Corporation discussed the financing aspects of kite manufacturing through the women self-help groups. A representative from SEWA bank shared her experiences relating to banking for women belonging to cottage industry. Later the Managing Director of the Gujarat Minorities Finance Development Corporation presented his ideas.  

Each session was presided over by a Minister who was present throughout the day. Representatives of the manufacturers, craftsmen, wholesalers, retailers, designers, financial institutions, NGOs and independent experts, besides the concerned officials of the related departments participated in the sessions.

The workshop provided an opportunity to all those who are associated with the kite industry to exchange views and share their experiences to take the industry forward. More importantly, the ordinary people involved in the kite industry got a platform to voice their problems to the authorities concerned in front of all others in a transparent manner. Besides, it was an occasion for the decision makers and the financial institutions to get a first-hand understanding of the industry. 

The Ministers and the higher officials responded to the issues raised by stakeholders swiftly. The smaller issues were either sorted out or agreed in principle by the authorities concerned immediately. The major issues that required formal approval at the highest level were reserved for further processing with a positive assurance.

The workshop proved be to be very useful in many ways. The ordinary sections of the society involved in the industry – many of them with lesser educational backgrounds- were given an opportunity to learn various lessons required for improving the business from the experts and professionals. It is only the big corporates that get expert opinions and professional guidance for their businesses. But in this case, the Government made all arrangements to provide the facility free of cost.

After about two weeks we received an invitation for the international kite festival during Jan 2004 in Ahmedabad. We were also informed that the book on the Gujarat Kite industry prepared by the SAC would   also be released during the inaugural function. The Honorable   Governor and the Chief Minister of Gujarat graced the occasion. A two member team representing SAC attended the programme and received the first copy. Gujaratis from many parts of the world, Kite fliers from different countries and people from across the state flew kites of different varieties with enthusiasm in the open grounds.

Now after ten years, it is heartening to see news reports mentioning that the turnover of kite industry had grown to Rs.500 crores. (The Economic Times, Jan.13, 2014). Narendra Modi has also been mentioning the success of the industry in his speeches recently. It is a remarkable achievement by any standards, for an industry with a turnover of Rs.35 crores during 2001-02. It reveals as to how a determined leadership can change the fortunes of a small business in the unorganized sector.

A great majority of the people involved in kite making and accessories belong to the Muslim community. There is close coordination between the Hindus and Muslims in this business, with a higher proportion of Hindus in the retail business segment. Women play a dominant role in kite industry, as it is home-based activity.  Most of them belong to the less privileged segments of the society.

It is significant to note that the Gujarat Government has been taking several measures to develop the industry over the last ten years. We understand that the crucial issues raised by the stakeholders during our study and later at the workshop have been addressed. Manufacturing of kites is now covered under the cluster development scheme for cottage and rural industries announced during 2003-04. The Government have taken up training to those engaged in trade, besides helping the industry to make innovations.

One of the concerns raised during the study was the declining popularity of the kites among the younger generation. Hence it was suggested to organize kite festivals in different parts of the state. Kite festivals are now being held in different parts of the state. Besides, festivals are also organized in Delhi and Mumbai on the theme, ‘Chalo Gujarat’.  

Kites form part and parcel of the lives of Gujaratis. The kite industry signifies the close social and economic relationship between Hindus and Muslims. Uttarayan is synonymous with kite flying. Modi has now succeeded in making kites a symbol of Gujarat. Kites have also emerged as a symbol of the growth of the unorganized and cottage industries.

Hence the success of this industry provides important lessons on inclusive development. It is perhaps the most significant success story in the unorganized sector ever initiated by a Government. All round improvement involves the economic development of all the segments of the society. The essence of   the Gujarat model lies in this approach. The credit for this achievement goes to the visionary leadership of Narendra Modi.

Note: The writer was part of the team that undertook the study of kite industry for the Gujarat Government during 2003. 

(Published in niticentral.com, “How Modi’s Gujarat soars like a kite”, April 29, 2014 and in Swadeshi Patrika, New Delhi, June 2014  )







நிதி நிலை அறிக்கை 2014 – புதிய தொடக்கம்


இந்தியப் பொருளாதாரம் கடந்த சில ஆண்டுகளாகவே மிக மோசமான நிலைக்குச் சென்று கொண்டுள்ளது. அதனால் புதிதாகப் பொறுப்பேற்றுள்ள அரசிடமிருந்து பல தரப்பட்ட மக்களும் நிறைய எதிர்பார்ப்புகளை வைத்துள்ளனர். அதே சமயம் நிதி நிலை அறிக்கையை ஆறு வார காலத்துக்குள் தயாரிக்க வேண்டிய நிர்ப்பந்தம் அரசுக்கு இருந்தது. இந்தப் பின்னணியில் மோடி அரசு ஒரு புதிய தொடக்கத்தை  ஏற்படுத்தி்யுள்ளது எனச் சொல்லலாம்.

2014-15  நிதி நிலை அறிக்கை அடுத்த ஏழு மாதங்களுக்கு மட்டுமே உரித்தானது. ஆயினும் புதிய அரசின் எதிர்காலத்துக்கான அணுகுமுறையை இதன் மூலம் உணர முடிகிறது. நாட்டின் முன்னேற்றத்துக்கு அடிப்படையான விவசாயம், சிறு மற்றும் நடுத்தரத் தொழில்களின் வளர்ச்சி, கட்டமைப்புகள் உருவாக்கம், பெண்கள் நலன், சேமிப்புகளை ஊக்குவித்தல் உள்ளிட்ட பல விசயங்களுக்கு  கவனம் கொடுக்கப்பட்டுள்ளது.

இந்தியப் பொருளாதாரத்துக்கு அஸ்திவாரமாக விளங்கி வருவது குறு, சிறு மற்றும் நடுத்தரத் தொழில்களும் விவசாயமும் ஆகும். அவை தான் மிகப் பெரும்பான்மையான  மக்களின் வாழ்வாதாரமாக விளங்கி, நாட்டின் பொருளாதார உற்பத்தியில்  பாதிக்கு மேற்பட்ட பங்கினை அளித்து வருகின்றன. ஆனால் கடந்த பல வருடங்களாக அவை பெருமளவு புறக்கணிக்கப்பட்டு வருகின்றன. 

நிதி நிலை அறிக்கை என்றதும் அது பெரிய கம்பெனிகள், வெளி நாட்டு மூலதனம், மற்றும் பங்குச் சந்தைகள் ஆகியவற்றை ஒட்டியே  திட்டமிடும் போக்கு இருந்து வருகிறது. இப்போது அந்த அணுகுமுறையில்  குறிப்பிடத்தக்க மாற்றம் ஏற்பட்டுள்ளது. இந்த மாற்றம் எதிர்வரும் காலங்களில் நமது நாட்டில் தேசம் சார்ந்த ஒட்டு மொத்த வளர்ச்சிக்கு வழி வகுக்கும் எனச் சொல்லலாம். நாட்டில் அதிக பட்சமான வேலை வாய்ப்புகளை அளிப்பது மட்டுமல்லாமல், உற்பத்தி, ஏற்றுமதி உள்ளிட்ட பல தளங்களிலும் பொருளாதாரத்துக்கு முக்கியமாக விளங்கி வருவது சிறு மற்றும் நடுத்தரத் தொழில்களாகும். ஆனால் அவை போதிய நிதி உதவிகள் கிடைக்காமல் மிகவும் சிரமப்பட்டுக் கொண்டுள்ளன. இப்போது முதன் முறையாக அவற்றுக்கு நிதி உதவி கிடைக்க புதிய வழிமுறைகள் உருவாக்கப்படும் என அறிவிக்கப்பட்டுள்ளது ஒரு சிறப்பான அம்சமாகும்.

நமது நாட்டின் வளர்ச்சிக்குத் தடையாக இருப்பது போதிய அளவு கட்டமைப்புகள் இல்லாத சூழ்நிலையாகும். அந்த வகையில் வெவ்வேறு  வகையான திட்டங்கள் தொடங்கப்படவுள்ளன. தேசிய அளவில் ஒரு பெரிய சாலைத் திட்டம் மற்றும்  நூறு நவீன மயமான நகர்களை உருவாக்கும் திட்டம் ஆகியவை குறிப்பிடத்தக்கவை, மேலும் உயர்தரமான  கல்வி பரவலாக அனைவருக்கும் கிடைக்கும் வகையில் இந்தியத் தொழில் நுட்ப மற்றும் மேலாண்மை நிறுவனங்கள் நாட்டின் வெவ்வேறு பகுதிகளுக்கும் அறிவிக்கப்பட்டுள்ளன.

மக்களின் சேமிப்புகளுக்கு முக்கியத்துவம் அளிக்கப்பட்டுள்ளது. சேமிப்புக்கான வரம்பு ஐம்பதாயிரம் ரூபாய் அதிகரிக்கப்பட்டுள்ளது. தேசிய சிறு சேமிப்புப் பத்திரங்கள் அறிமுகம் செய்யப்படவுள்ளன. பெண்களின் கல்விக்கும் முன்னேற்றத்துக்கும் ஊக்கமளிக்கும் வகையில் திட்டம் ஏற்படுத்தப்படவுள்ளது. நதி நீர் இணைப்புக்கான ஆய்வுகளை மேற்கொள்ள நிதி ஒதுக்கீடு செய்யப்பட்டுள்ளது. நமது பாரம்பரியமான  கால்நடைகள் பல பகுதிகளிலும் அழிந்து வருகின்றன. அவற்றைப் பாதுகாப்பதற்காக ஒரு  திட்டம் அறிவிக்கப்பட்டுள்ளது.

சென்ற அரசின்  தவறான செயல்பாடுகளால், நிதிப் பற்றாக்குறை பெரிய அளவில் உள்ளது. அது பொருளாதார வளர்ச்சிக்கு ஒரு பெரிய தடையாக உள்ளது. அதைச் சரி செய்யப் போதுமான நடவடிக்கைகள் எடுக்கப்படும் என அறிவிக்கப்பட்டுள்ளது. இந்த நிதி நிலை அறிக்கையில் நாட்டின் வெவ்வேறு மாநிலங்களின் நலனையும் கருத்தில் கொண்டு திட்டங்கள் அறிவிக்கப்பட்டுள்ளது இன்னொரு சிறப்பான அம்சமாகும்.

தற்போது நாட்டுப் பொருளாதாரம் மிகவும் மோசமாகவும், பற்றாக்குறைகள்  அதிக அளவிலும்  உள்ளன. இந்தச் சிரமமான சூழ்நிலையில் வருவாய்களைப் பெருக்கி, எல்லாப் பிரிவுகளைச் சேர்ந்த மக்களும் முன்னேறுவதற்கான ஒரு புதிய பாதையைக் காட்டுவதாக இந்த அறிக்கை அமைந்துள்ளது.


( தினமலர், திருச்சி பதிப்பு, ஜூலை 21, 2014)

இந்தியப் பொருளாதாரம் குறித்து தினமலரில் கட்டுரை

இந்தியப் பொருளாதாரம் குறித்து தினமலரில் இன்று வெளியான கட்டுரை, ஜூலை 6, 2014

படிப்பதற்கு:

http://www.dinamalar.com/news_detail.asp?id=1014660